Voor het verspreiden van baggerspecie in een oppervlaktewaterlichaam is voor de gemeente het Hoogheemraadschap van Delfland het bevoegde gezag. Hiervoor moet contact worden opgenomen met het Waterschap.

Verspreiden baggerspecie op aangrenzen perceel

In de Waterwet en de Keur van waterschappen is geregeld dat de aangrenzende percelen van watergangen een ontvangstplicht hebben. Voorafgaand aan het verspreiden van de baggerspecie over het aangrenzend perceel moet de kwaliteit van de baggerspecie worden getoetst. Bij de normstelling van deze toets wordt rekening gehouden met de milieueffecten van meerdere stoffen tegelijk. De Maximale Waarden voor het verspreiden van baggerspecie op aangrenzende percelen zijn opgenomen in tabel 1 uit bijlage B van de Regeling bodemkwaliteit. Het Hoogheemraadschap van Delfland heeft voor haar beheergebied een waterbodemkwaliteitskaart gemaakt.

De initiatiefnemer van de grootschalige toepassing moet aantonen dat de grond die wordt verwerkt in het lichaam van de grootschalige bodemtoepassing maximaal de kwaliteitsklasse 'Industrie' (conform de generieke toetsingsnormen van de Regeling bodemkwaliteit) heeft.

Ook moet worden voldaan aan de emissietoetswaarden zodat wordt voorkomen dat er onaanvaardbare uitloging van stoffen naar de onderliggende bodemlaag kan plaatsvinden. Ten slotte moet worden aangetoond dat de grond die wordt verwerkt in de leeflaag van de grootschalige bodemtoepassing voldoet aan de toepassingseisen van de locatie waar de grootschalige bodemtoepassing wordt gerealiseerd. De kwaliteit van de grond die in de leeflaag wordt toegepast moet voldoen aan de in deze nota bodembeheer geldende toepassingseisen (gebiedsspecifiek).

'De CROW publicatie 400 ‘Werken in en met verontreinigde bodem', doet een handreiking aan opdrachtgevers en grondroerders voor de invulling van zowel arbo- als milieuaspecten. Partijen zijn altijd verplicht om aan te sluiten bij de actuele wet- en regelgeving op het gebied van arbo en milieu. De rode draad in de CROW publicatie 400 is het risico gestuurd werken. Welke maatregelen er nodig zijn om te werken in en met (licht) verontreinigde grond, is afhankelijk van de kans op, de mate van en het effect (het schadelijke vermogen) van blootstelling aan de grond. Het risico bepaalt welke maatregelen getroffen moeten worden; bijvoorbeeld welke persoonlijke beschermingsmiddelen er tijdens de werkzaamheden gebruikt moeten worden. Als geen risico's worden vastgesteld, geldt altijd de basishygiëne. De milieukundige van de grondroerder moet hier verder invulling aan geven.

Voorafgaand aan de uitvoering moet een Veiligheidskundige de definitieve veiligheidsklasse vaststellen.

In artikel 5 van het Besluit bodemkwaliteit is vastgelegd dat het toepassen van grond en baggerspecie 'functioneel' en 'nuttig' is. Grond of baggerspecie mogen alleen worden benut voor maatschappelijk noodzakelijke toepassingen waarbij de toe te passen hoeveelheden begrensd zijn tot hoeveelheden die daadwerkelijk nodig zijn voor deze toepassingen. Partijen grond en baggerspecie mogen binnen de kaders van het Besluit bodemkwaliteit alleen worden toegepast als sprake is van zo'n voorziene toepassing, waaraan een ruimtelijk besluit ten grondslag ligt. Is dit niet het geval, dan wordt de toepassing gezien als het zich ontdoen van afvalstoffen en gelden op grond van de Europese Kaderrichtlijn afvalstoffen strengere regels. In artikel 35 van het Besluit bodemkwaliteit zijn de nuttige toepassingen opgesomd die we nodig achten om het land in te richten. Bijvoorbeeld een geluidswal mag onder regelgeving van het Besluit bodemkwaliteit pas worden aangelegd, als vergunningen en toestemmingen zijn verkregen en op basis van akoestisch onderzoek ook een geluidswal moet wordt gerealiseerd om de achterliggende woonwijk te beschermen. In de geluidswal mag vervolgens niet meer materiaal worden toegepast dan nodig is voor de toepassing. Een geluidswal mag dus niet hoger worden gerealiseerd dan nodig is om het geluid te weren.

Vanuit overig wet- en regelgeving kunnen bij grondverzet (-tijdelijk- opslag of het ontgraven en toepassen van grond) aanvullende voorwaarden worden gesteld. Hierbij moet worden gedacht aan:

• Wet ruimtelijke ordening (Wro), wordt op termijn vervangen door de Omgevingswet. Een omgevingsvergunning voor de activiteit uitvoeren van een werk (vroeger: aanlegvergunning) in het kader van het bestemmingsplan.
• Ontgrondingenwet, wordt op termijn vervangen door de Omgevingswet. De ontgrondingenwet en -verordening reguleren de winning van oppervlaktedelfstoffen als zand, klei en grind voor de bouwproductie.
• Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (WABO), wordt op termijn vervangen door de Omgevingswet. Vergunning (activiteit milieu) voor bijvoorbeeld de opslag van grond.
• Waterwet. In de Waterwet wordt het beheer van oppervlaktewater en het grondwater geregeld. De saneringsregeling voor waterbodems is ook in deze wetgeving opgenomen. De Waterwet verbetert de samenhang tussen de ruimtelijke ordening en het waterbeleid. Bij het toepassen van grond of baggerspecie in oppervlaktewater of het hergebruik van baggerspecie op de landbodem moet rekening worden gehouden met de Waterwet.
• Woningwet, wordt op termijn grotendeels vervangen door de Omgevingswet. In deze wet wordt het bouwen op verontreinigde bodem (grond en grondwater) getoetst of geregeld.
• Besluit gebruik meststoffen (Bgm). Bij het toepassen van compost of zwarte grond zijn (aanvullende) kwaliteitseisen gesteld.
• Monumentenwet, wordt op termijn grotendeels vervangen door de Omgevingswet. In deze wet is het verdrag van Malta opgenomen. Bij grondverzet moet rekening worden gehouden met archeologische waarden. Op kaart moet de gemeente een overzicht geven van bekende archeologische vindplaatsen. Bij grondverzet moeten andere bronnen zoals bijvoorbeeld de stadsarcheoloog te worden geraadpleegd.
• Wet natuurbescherming, enkele bepalingen gaan op termijn over naar de Omgevingswet. Deze wet vereist dat in planvorming rekening wordt gehouden met de aanwezige flora en fauna. Voor een groot aantal expliciet beschermde soorten is bepaald welke handelingen niet zijn toegestaan. Daarnaast is in de wet een algemene zorgplicht opgenomen, die aangeeft dat de negatieve gevolgen van ieders handelen op de aanwezige (beschermde) flora en fauna voorkomen of zo veel mogelijk beperkt moet worden.
• Wet informatie-uitwisseling ondergrondse netten (WIBON). Doel van de WIBON is gevaar of economische schade door beschadiging van ondergrondse kabels of leidingen 9zoqals bijvoorbeeld: water-, elektriciteits-, gas-, en telecomleidingen) te voorkomen. Bij machinale graafwerkzaamheden is een KLIC-melding verplicht.
• Arbeidsomstandighedenbesluit. De regels voor het werken in verontreinigde grond liggen vast in de Arbowetgeving. Met name in het Arbobesluit zijn regels opgenomen die werken met gevaarlijke stoffen veilig moeten houden. In het Arbobesluit, hoofdstuk 2, afdeling 5 wordt aangegeven welke verantwoordelijkheden opdrachtgevers, ontwerpende partijen en werkgevers hebben ten aanzien van veilig en gezond werken.

Bij het transport van grond over de weg moet een transportgeleidebiljet aanwezig zijn. Bij het transport van grond naar een nuttige toepassing moet een kwaliteitsverklaring beschikbaar zijn. Alternatief is dat op het transportgeleidebiljet het referentienummer is vermeld dat via het DSO aan de melding van de functionele toepassing is gekoppeld. Bij transport van grond naar een erkend verwerker (bijvoorbeeld een reiniger, stortplaats of depot voor het opslaan van verontreinigde grond) moet een afvalstroomnummer op het transportgeleidebiljet worden vermeld. Deze wordt afgegeven door een erkend verwerker (stortplaats of grondverwerker).

Om de mogelijkheden voor hergebruik van gebiedseigen grond te vergroten en om de bodemkwaliteit bij gevoelig bodemgebruik te waarborgen, is gebiedsspecifiek beleid opgesteld. Hiervoor zijn zogenaamde Lokale Maximale Waarden (LMW) vastgesteld (zie par. 5.2 van de nota bodembeheer). De LMW gelden niet voor de grond van buiten het beheergebied van de gemeente Delft. De LMW zijn verwerkt in de ontgravings- en toepassingkaarten op deze website.

De BKK en LMW zijn vastgesteld tot een diepte van 2 m-mv. Bij sommige werkzaamheden komt er grond vrij uit (of wordt er grond toegepast in) een diepere laag; bijvoorbeeld ondergrondse parkeergarages, ondertunneling et cetera. Hier wordt als volgt mee omgegaan.

• Als er grond vrijkomt uit het traject diper dan 2 m-mv, gelden in principe dezelfde regels als voor de bovenliggende bodemlaag. Aangenomen mag worden dat de (diepere) ondergrond gelijk van kwaliteit of schoner is dan de bodem erboven.
• Als er grond wordt toegepast in de laag dieper dan 2 m-mv, moet de grond voldoen aan de Achtergrondwaarden, AW2000 (schone grond). Dit moet worden vastgesteld door middel van een (in-situ) partijkeuring.

De BKK van Delft kent de BKK-zones 16 (Rijks)wegen en bermen en 17 Spoor. Wegbermen kunnen verontreinigd zijn als gevolg van depositie vanuit uitlaatgassen (PAK, lood), verontreinigd afstromend regenwater (minerale olie, PAK en lood), funderingsmateriaal (zware metalen en PAK), teerhoudend asfalt (PAK) en uitloging van vangrails (zink). Van spoorwegbermen is bekend dat deze verontreinigd kunnen zijn met koper, wat binnen Delft het geval is.

Wegbermen BKK-zone 16
Ondanks dat de zone voldoende analyses bevat voor zonering gaat de gemeente Delft voorzichtig om met grondverzet uit deze zone. De ontgravingskaart kan, behalve voor grondverzet in zone 16 zelf of naar zone 17, niet als bewijsmiddel worden gebruikt voor de kwaliteitsklasse van de grond die ter plaatse van deze bermen vrijkomt. De milieuhygiënische kwaliteit van uit bermen vrijkomende grond, waarvan men voornemens is om deze elders opnieuw toe te passen, dient voor alle overige zones met een specifiek onderzoek/partijkeuring (zie bijlage 8 van de nota bodembeheer) te worden aangetoond.

Voor de begrenzing van de bermen wordt aangesloten bij een figuur, afkomstig uit een brief van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat.
Indien grond uit Delft wordt toegepast in deze zone (aanvulling) kan worden voldaan aan de LMW van deze zone, zijnde kwaliteitsklasse Industrie.

Overige wegbermen binnen Delft
De restrictie zoals beschreven bij de wegbermen van BKK-zone 16 geldt niet voor wegbermen in de overige zones, waarbij wèl de ontgravingskaart als bewijsmiddel geldt voor de kwaliteitsklasse van de grond die vrijkomt. Voor het toepassen van grond uit Delft gelden de LMW van de toepassingszone.

Wegconstructie
In overleg met de gemeente Delft kan de BKK-zoneoverschrijdende bodemfunctie Infrastructuur worden toegekend aan infrastructurele projecten in de gemeente Delft. De functie Infrastructuur is van toepassing bij wegen onder de verharding. De LMW betreft in dit geval de kwaliteitsklasse Industrie.

Spoor BKK-zone 17
Voor de boven- en ondergrond van zone 17 geldt dat de P95 groter is dan de Interventiewaarde. Op basis van de ontgravingskaart is de bovengrond niet toepasbaar. Er moet altijd een partijkeuring of specifiek onderzoek worden uitgevoerd, alvorens grondverzet mogelijk is. Indien grond uit Delft wordt toegepast in deze BKK-zone (aanvulling) kan worden voldaan aan de LMW van de zone, zijnde klasse Industrie.

Als er een tekort aan grond is, kan er grond van buiten de gemeente worden aangevoerd. Deze grond moet beschikken over erkende kwaliteitsgegevens om te kunnen worden toegepast. Ook gelden voor toepassingen van grond van buiten het beheersgebied de generieke toepassingseisen van het Besluit in plaats van de vastgestelde Lokale Maximale Waarden. Uitzondering hierop vormen de LMW die strenger zijn vastgesteld dan het generieke beleid.

De onderstaande '3 staps toets' moet worden gebruikt om te bepalen of grond van buiten de gemeente mag worden toegepast:

1. toets aan ontgravingskwaliteit,
2. toets aan de bodemfunctieklasse,
3. toets aan de LMW (gebiedsspecifieke toepassingseis).

De strengste eis uit bovenstaande toets geldt als toepassingseis. Zie hier voor een voorbeeld.

BKK's andere gemeenten
Een conform de Richtlijn bodemkwaliteitskaarten opgestelde en vastgestelde BKK van een andere gemeente kan als bewijsmiddel worden gebruikt als deze erkend (geaccepteerd) is door de gemeente Delft. Het moet dan wel gaan om grond afkomstig van onverdachte locaties. Of de grond kan worden toegepast wordt vastgesteld met de '3 staps toets'.

De bevoegdheid voor het erkennen van BKK's van andere gemeenten of overheden is gedelegeerd aan het college.

Waterbodemkwaliteitskaart Hoogheemraadschap Delfland (HHD)
In 2015 heeft het HHD voor haar beheergebied een waterbodemkwaliteitskaart (WBKK) bestuurlijk vastgesteld. Deze kaart geeft informatie over de kwaliteit van vrijkomende bagger die mogelijk toegepast kan worden op de landbodem. Met een WBKK worden tijd en kosten bespaard bij het op diepte houden van sloten en vaarten en verwerking van bagger. De gemeente Delft erkent deze WBKK als wettig bewijsmiddel in het kader van het Besluit bodemkwaliteit.

Voor baggerspecie uit de gemeente Delft kan getoetst worden aan de LMW. Voor bagger van buiten de gemeente moet getoetst worden aan de '3 staps toets'.

Voor meer informatie over deze kaart of het baggerregime kunt u contact opnemen met het Hoogheemraadschap van Delfland.

Indien aangetoond kan worden dat de grond in een depot of tijdelijke opslaglocatie afkomstig is uit een Delftse BKK-zone:

• van een voor bodemverontreiniging niet-verdachte locatie (volgend uit de bodemtoets; én
• niet tussentijds is bewerkt (bijvoorbeeld samengevoegd met andere partijen grond van verschillende kwaliteit);

Dan kan deze grond (zonder keuring) toegepast worden conform de regels van de grondstromenmatrix

Indien dit niet kan worden aangetoond, dan moet de grond worden gekeurd (zie bijlage 8 van de nota bodembeheer) en moet op basis hiervan worden vastgesteld of de grond mag worden toegepast. Voor het opslaan en opbulken van grond, zie bijlage 9a en 9b van de nota bodembeheer).

Afvoer
Kleine individuele partijen grond kunnen zonder vergunningplicht en BRL 9335 regels worden verzameld tot een partij grond van maximaal 25 m³, bijvoorbeeld in een container voor de deur. Vervolgens moet de verzamelpartij grond worden gekeurd (zie bijlage 8 van de nota bodembeheer) of worden aangeboden aan een grondbank die is gecertificeerd en een ministeriële erkenning heeft voor de BRL 9335. Voor adressen van erkende inzamelpunten van aarde, grond en zand, zie hier.

Hergebruik
Het is ook mogelijk om kleine partijen vrijkomende grond op basis van de grondstromenmatrix te hergebruiken. Dit dient wel te worden gemeld. Ook bestaat hierbij de mogelijkheid deze kleine partijen op basis van de BKK samen te voegen tot boven de 25 m³, mits ze een overeenkomstige ontgravingskwaliteit hebben en het geen zone betreft waar de P95 groter is dan de Interventiewaarde (bijvoorbeeld twee niet-verdachte partijen uit dezelfde bodemkwaliteitszone). In zones waar grond vrijkomt met een P95 groter dan de Interventiewaarde moet een partijkeuring worden uitgevoerd.

Mogelijkheden voor kleine partijen grond

Het is mogelijk dat er bij graafwerkzaamheden voorwaarden voor archeologie gelden. Er mag bijvoorbeeld niet dieper dan een bepaalde diepte gegraven worden of voordat er gegraven mag worden moet archeologisch onderzoek zijn afgerond. Als niet wordt voldaan aan deze voorwaarden wordt er gehandhaafd en kunnen bouwwerkzaamheden worden stilgelegd. Het beleid ten aanzien van het archeologische beleid van de gemeente Delft is op kaart weergegeven. Hierop is de te verwachten archeologische trefkans afgebeeld met de bijbehorende voorschriften.

In het Activiteitenbesluit moet een bedrijf met bodemverontreinigende activiteiten een nulsituatie onderzoek uitvoeren. Als het betreffende bedrijf haar activiteiten staakt, moet een eindsituatie onderzoek worden uitgevoerd. De resultaten van het eindsituatie onderzoek worden vergeleken met die van het nulsituatie onderzoek. Op deze manier kan worden nagegaan of de bedrijfsactiviteiten tot een verslechtering van de bodemkwaliteit hebben geleid. Het komt geregeld voor dat de nulsituatie niet is vastgelegd. Volgens het Activiteitenbesluit moeten in die situatie de resultaten van het eindsituatie onderzoek voldoen aan de maximale waarden van de kwaliteitsklasse Achtergrondwaarde (AW).

De gemeente Delft staat het toe dat bij het niet aanwezig zijn van een nulsituatie onderzoek de BKK mag worden gebruikt bij de interpretatie van de resultaten van het eindsituatie onderzoek. Het eindsituatie onderzoek mag worden getoetst aan de gemiddelden van de bodemkwaliteitszone waarin de locatie is gelegen, of aan de AW als het gemiddelde van een stof lager is dan de AW. Indien de binnen de inrichting gebruikte stoffen niet zijn opgenomen in de BKK, dan mogen deze stoffen niet hoger zijn dan de AW.

In het Besluit is beschreven dat het tijdelijk uitnemen van grond is toegestaan, mits deze vervolgens zonder te zijn bewerkt, op of nabij dezelfde plaats en onder dezelfde condities opnieuw wordt aangebracht. Formeel betekent dit dat de vrijgekomen grond in dezelfde laag moet worden teruggebracht. Het gescheiden ontgraven en houden van de boven- en ondergrond is in de praktijk, bijvoorbeeld door ruimtegebrek, moeilijk realiseerbaar. Vooral bij werkzaamheden aan kabels, leidingen en riolering zal enige vermenging plaatsvinden van boven- en ondergrond. Bovendien heeft in het verleden bij de aanleg vaak al vermenging plaatsgevonden.

Gezien ervaringen uit de praktijk is het onvermijdelijk dat bij tijdelijke uitname van grond bij werkzaamheden aan kabels, leidingen en riolering enige vermenging van boven- en ondergrond plaatsvindt (zie figuur).

Bij het ontgraven en terugplaatsen van de grond dient de zorgplicht van artikel 13 Wet bodembescherming in acht te worden genomen en de bepalingen in beschreven in par. 6.3 van de nota.

Binnen de gemeente Delft komt op verschillende plaatsen puin voor in de bodem. Het betreft vooral de oudere wijken. Hergebruik van grond met veel puin of bodemvreemd materiaal is niet gewenst. De norm voor de maximale hoeveelheid bodemvreemd materiaal (inclusief puin) is gesteld op 20%.

Als in de toe te passen grond meer dan 20 gewichtsprocent aan bijmenging wordt aangetroffen dient het eerst te worden gezeefd, voordat het kan worden toegepast. Het is niet verplicht om de kwaliteit van de partij na zeven opnieuw vast te stellen.

In jongere woonwijken wordt een maximaal gewichtspercentage van 10% bodemvreemd materiaal gehanteerd en in recreatie- en landelijk gebied 2%. Uitgangspunt hierbij is dat de fysische kwaliteit van de bodem in kwestie, uitgedrukt in percentage bodemvreemd materiaal, niet mag verslechteren. Afhankelijk van de toepassingslocatie kan de gemeente Delft een strengere norm stellen of nadere regels stellen over soorten bodemvreemd materiaal.

Maximale bijmenging bodemvreemd materiaal (gewichts%) is per zone bepaald:

• Voor de zones 01, 02, 06 t/m 09, 16 en 17 gelden een maximaal gewichtspercentage van 20%
• Voor de zones 03 t/m 05 en 10 t/m 13 gelden een maximaal gewichtspercentage van 10%
• Voor de zones 14 en 15 gelden een maximaal gewichtspercentage van 2%

Asbest
Indien in de bodem puin aanwezig is, dient voldoende aandacht te worden besteed aan onderzoek naar asbest conform de NEN 5707 en/of NEN 5897. Bij het ontbreken van onderzoek naar asbest moet goed en volledig via vooronderzoek worden gemotiveerd waarom de grond ondanks het aanwezige puin als asbest onverdacht beschouwd kan worden. Indien de verdachtheid op asbest middels vooronderzoek niet voldoende is weg te nemen, dan is asbestonderzoek noodzakelijk conform de vigerende protocollen.

Voor asbest in grond geldt als generieke toepassingseis maximaal 100 mg/kg. De gemeente Delft hanteert deze generieke toepassingseis. Voor plaatsen met een gevoelig bodemgebruik (moestuinen, volkstuinen en onverharde kinderspeelplaatsen) geldt bovendien dat de aan te brengen grond geen zintuiglijk waarneembaar asbest mag bevatten.